Hoàn cảnh ra đời:
Theo một số nguồn tài liệu, khi Hoàng Văn Thụ đi hoạt động cách mạng, cha vợ là ông đội Hiển đã viết thư dụ ông về hợp tác với Pháp, nhưng ông đã viết bài thơ Đoạn tuyệt nổi tiếng để trả lời năm 1940:
Đọc mấy lời trong bức thư cha dụ
Dòng lệ con hoen ố mảnh nhung y
Nhớ ngày nào ôm chí lớn ra đi
Trong ký ức ghi nhiều điều kiêu hãnh
Kìa mũi kiếm máu kẻ thù con dính
Mà anh hùng tim lạnh bởi mơ vinh
Chốn phong ba vùng vẫy bóng ngư kình
Tham mồi béo nộp mình cho ngư phủ
Nơi rừng thiêng tung hoành con mãnh thú
Tham mồi ngon ủ rũ chốn chuồng con
Bả vinh hoa làm mất cả tâm hồn
Nhưng nào chuyển được lòng son dạ sắt
Núi Hồng Lĩnh còn mịt mù u uất
Sông Nhị Hà con chất chứa căm hờn
Thì đời con là của cả giang sơn
Mà bão táp mưa đơn đâu sá kể
Nào những lúc cha vui vầy vị kỷ
Là khi con rầu rĩ khóc non sông
Đêm canh trường cha nệm ấm chăn êm
Nơi hố thẳm con nằm gai nếm mật
Cha hít thở hương trầm bay bát ngát
Pha lẫn mùi máu mắt của lương dân
Thì mũi con nghẹt thở cổ khô khan
Tai vẳng tiếng kêu than trong thảm cảnh
Cha trước ngực mề đay kim khánh
Con bên mình lấp lánh kiếm tiên cừu
Cha say sưa bên thiếu nữ yêu kiều
Con tận tụy với tình yêu tổ quốc
Nghĩa là cha đem tài năng và trí óc
Mơ vinh thân là mục đích sau cùng
Thì con đem xương trắng với máu hồng
Ra cứu giúp non sông là chí nguyện
Cha và con thế là hai trận tuyến
Cha một đường và con ở một đường
Thôi từ nay hai chữ can thường
Xin hạ xuống để thờ dân giúp nước
Buổi đoàn viên xin cha đừng mong ước
Cuộc hội đàm xin để lúc thành công
Bức thư đây là bức sau cùng
Mà cha chỉ là cha trong dĩ vãng
Thôi hạ bút cho thâm tình gián đoạn
Để cho người kết án thế gian phê
Lưỡi gươm thù con tuốt để sẵn chờ...
Đăng nhận xét